Nguyễn Khoa Điềm và NTT (2000)NTT: Tối qua ngồi uống rượu bên Nhà Hát Lớn, một vị lãnh đạo cao cấp đang tại vị nói với tôi “Em rất thích bài thơ Đất nước những tháng năm thật buồn của anh Nguyễn Khoa Điềm”. Quả đúng vậy, bài thơ ấy đã nói tới sự sâu thẳm của nỗi buồn đất nước đương thời. Nó đánh động lương tâm con người, dù là dân đen hay con đỏ. Nhà thơ là thế, dù anh làm gì, ở đâu, dù anh là vua hay là dânthì cũng phải nói lên cái “bí mật” thẳm sâu của hồn mình trước đại cuộc hay trong phòng riêng. Và chỉ có nhà thơ thứ thiệt mới làm được điều đó. Anh Nguyễn Khoa Điềm là một nhà thơ như thế nên đã nói được bằng thơ những điều mà cách khác không nói được.
Hôm nay, lại một tiếng nói bằng thơ nữa của anh. Xin giới thiệu cùng bạn: 
NGUYỄN KHOA ĐIỀM

SỰ TẦM THƯỜNG

Bây giờ ta có thể bầu bạn với sự tầm thường
Vợ chồng sớm chiều treo mình lên cái đinh mắc màn
Bàn chuyện chạy chọt
Những đứa trẻ phải vào được lớp một
Đừng gieo vào đầu con những mơ ước xa xôi
Mơ ước nào cũng có giá.
Đôi người nhắc nhở rằng
Không phải độc lập tự do cao quý hơn tất cả
Mà chính là nhẫn nhục để ổn định.
Đức Phật từ bi
Xin người đừng mắng tôi
Khi tôi nói lắm kẻ muốn ngài ngậm miệng ăn tiền
Với tờ giấy bạc trên miệng.
Sự tầm thường thật kín kẻ
Mặc những tấm áo đúng thời tiết
Tụ tập trên các diễn đàn
Nói lời rỗng
Đồng phục các cuộc thảo luận đại sự
Luôn luôn tìm một mặt bằng để ngả lưng
Chúng ta có đủ mọi phong trào, các cuộc họp liên miên
Để chỉ nhõn sắm ra sự tầm thường
Tai quái.
Chúng ta coi sự sáng tạo là đáng sợ
Chúng ta ghét bọn “ chơi trội”
Cứ bày ra chuyện đâu đâu
Họ đâu biết tiếng “ keng” của sự cụng ly
Nói nhiều hơn tất cả !
Bây giờ các bí thư sẽ chạy ra đường
- Thay vì bước vào phòng họp –
Để xua cán bộ làm việc.
Bây giờ các nàng ca-ve học nói lời lịch sự
Để tham gia nhóm lợi ích.
Các bậc lão thành đang ngủ trong phòng máy lạnh,
Nhường chỗ cho sự tầm thường lên ngôi …
Đôi khi tôi tin rằng chúng ta thua cỏ
Vì cỏ có thể lụi đi để sống lại
Tốt tươi hơn
Mãnh liệt hơn
Trong khi sự tầm thường đóng bộ áo
Tang chế, nhạt nhòa
Cúi đầu
Đi sau cái chết
24.4.2013

(Đăng trên NGUYỄN TRỌNG TẠO)